شیوه نامه کرسی های آزاد اندیشی

کرسی های آزاداندیشی نشستی است که در آن مخاطبین هدف به صورت آزاد، نظام مند و با رعایت اخلاق و منطق جدال احسن در باب موضوعات معین و در حضور حضار به اظهار نظر و تبادل آراء و گفت وگو همراه با استدلال و یا ارائه مستندات می پردازند.

اهداف:

1.        به وجود آمدن فضای استدلالی، خود اتکائی فکری ، تفکر خلاق و رشد سطح فکری جامعه و رشد فرهنگ نقد پذیری و دوری از غوغاسالاری

2.        نقش آفرینی محیط های عقلانی در جهت تصمیم سازی و گفتمان سازی در جامعه.

راهبردها :

1.        ورود جریانات انگیزشی در گروه های هدف (خصوصاً دانشگاهیان) بمنظور پرورش نخبه های سیاسی، فرهنگی و …

2.        آشنایی مخاطبان با مسائل روز و مهم و اساسی کشور در راستای رشد بصیرت عمومی .

3.        ایجاد محیط و معیاری نو برای مطرح شدن شخصیت جوانان فارغ از ویژگی های مرسوم.

4.        مهار هرج و مرج اعتقادی و ولنگاری فرهنگی.

5.        محفلی برای طرح شبهات و چالش ها و پاسخ یافتن برای آنها بمنظور کنترل اعتراضات غیررسمی اجتماعی .

بند 1) اجزا

جلسات کرسی های آزاد اندیشی متشکل از عناصر زیر است:

1.        مناظره کننده: 2 الی 10 نفر افراد مطلع در خصوص موضوع مورد نظر برای بحث که بطور مساوی نیمی از آنها صاحب کرسی موافق و نیم دیگر صاحب کرسی مخالف هستند.

تبصره : تعداد افراد می بایست براساس زمان برگزاری جلسه، مبتنی بر شرایط دستورالعمل تعیین شود.

2.        مجری: فردی است معتمد، مطلع و بی طرف که مورد تأیید کرسی های موافق و مخالف باشد. وظیفه او اجرای دستور العمل برگزاری کرسی و تفسیم بالمناصفه وقت بین کرسی های مخالف و موافق است.

3.        داوران: اشخاص کاملا مسلط(حداقل دو نفر) به حوزه بحث و در عین حال بی طرف که وظیفه نقد بی طرفانه نظرات دو سو و در نهایت تعیین مواردی که نیاز به بحث بیشتر دارد و هدایت دو سوی مناظره برای طرح بهتر مباحث و مطالب با هماهنگی مجری‌ به عهده ایشان است.

4.        حضار تماشاچی: می توانند شامل افراد علاقمند به موضوع باشد.

بند 2) وظایف:

1.        تعیین موضوعات، مسئولیت اداره جلسات، تعیین تشویقها و تنبیه ها و سایر موارد مدیریتی و تدارکاتی کرسی ها به عهده دبیرخانه کرسی هاست که با حضور نماینده تام الاختیار نهاد نمایندگی ولی وفقیه در دانشگاه هر استان و نماینده تام الاختیار سازمان تبلیغات اسلامی تعیین می شوند.

تبصره : چنانچه نهاد دیگری حسب نیازهای خود در اجرای برنامه مشارکت کند، در اجرای این موارد سهیم است.

2.        مجری و داوران با توافق شرکت کنندگان و دبیرخانه انتخاب می شوند.

3.        مباحثه منطقی درباره موضوع بصورت دفاع یا انتقاد بعهده صاحبان دو کرسی است.

4.        مجری مسئول اعلام موضوع و ضوابط برگزاری همچنین تنظیم و زمانبندی وقت جلسه است.

5.        ارزیابی نحوه برگزاری جلسه در حین برگزاری و نمره دهی علمی و اخلاقی به افراد، در پایان هر جلسه به عهده داوران است.

6.         تماشاچیان می توانند در نظرسنجی که ازسوی دبیرخانه جلسات صورت می گیرد شرکت کنند. همچنین امکان این هست که پرسشهای خود را از هریک از اعضای جلسه، به صورت مکتوب بپرسند.

تبصره: هیچ کس غیر از افراد صاحب کرسی حتی مجری و داوران اجازه ورود به مباحثه را ندارند و کسی حق ندارد با عنوان جمع بندی، پایان دهنده جلسه باشد. جمع بندی و رسیدن به نقاط مشترک نیز به عهده صاحب کرسی ها می باشد.

بند 3) زمان:

1.        هرفرد درزمان مقرر خود صحبت میکند (وقت براساس زمان جلسه و تعداد افراد مساوی تقسیم میشود) و از قطع کلمات دیگری پرهیز می شود.

تبصره: هرشرکت کننده می تواند حداکثر نیمی از وقت خود را به دیگر شرکت کننده ها واگذار کند.

2.        هر شرکت کننده اجازه دارد حداکثر 3 سوال از طرف مقابل در حین مناظره بپرسد و طرف مقابل لازم است حداقل یک سوال را پاسخ دهد. سوال کننده درصورت پذیرش طرف مقابل می تواند مدتی ازوقتش را به او بدهد تا بیش از یک سوال، پاسخ بگیرد.

3.        نوبت صحبتها به این شکل تعیین می شود: ابتدا مجری با قرعه کشی آغاز کننده بحث را (که از گروه منتقد باشد یا مدافع) تعیین می کند و هر گروه نیز نوبت زمان بحث هر یک از اعضای خود را تعیین می کند. البته درنهایت موافق و منتقد به طور یک درمیان صحبت خواهند کرد.

بند 4) اخلاق گفتگو

رعایت ادب و احترام به هم درطرز گفتار ورفتار، برای همه حاضرین ضروری و مواردِ مغایر اصول اخلاق گفتگو از این قرار است:

1.        صحبت کردن با صدای خیلی بلند، خشم و تهدید طرف مقابل

2.        ترغیب و تمسخر (به شکل پوزخند و یا کلمات زننده).

3.        کنایه زدن و کاربرد کلماتی که برداشت نادرست از آنها بشود.

4.        انگ زدن به دیدگاههای طرف مقابل بجای جواب مستدل، مانند این جملات:« تفکرات شما دگم و خرافی است». « از صحبتهای شما بوی خیانت به مشام می رسد» و…. .

5.         نسبت خلاف دادن به کسانی که در جلسه حضور ندارند، بدون سند.(افرادحقیقی وحقوقی)

6.         وارد شدن به امور شخصی طرف مقابل.

7.        کشاندن بحث به مباحث ژورنالیستی و عامه پسند سیاسی.

8.        طرح اتهام اخلاقی و زیر سوال بردن شخصیت وکرامت و شأن افراد حاضر در جلسه.

9.        به کار بردن الفاظی که در شأن فرهیختگان نباشد.

بند 5) علمیت و استدلال

شرکت کنندگان درجهت ایجاد فضای مناسب برای طرح و بیان اندیشه های نو، تفکر خلاق و فرهنگ نوآور و تقویت روحیه حقیقت جویی و آزادگی بصورت نظام مند، منطقی و عالمانه به اظهارنظر، تبادل آراء و گفتگو می پردازند. علمی صحبت کردن، از مقتضیات ضروری کرسی های آزاد اندیشی است و شایسته است شرکت کنندگان در همه مراحل این موارد را رعایت کنند:

1.        شایسته است شرکت کنندگان تنها حول محور تعیین شده بحث کنند و به مباحث نامرتبط و حاشیه ای نپردازند. داخل موضوع صحبت کردن به یکی از این اشکال اطلاق می شود :

·         بحث تئوریک و فکری درباره محتوای موضوع.

·         بحث عملیاتی درباره وقایع رخ داده و نتایج به دست آمده مرتبط با موضوع.

·         بحث راهبردی یا انتقادی درباره اشخاص( که در این موضوع ارائه نظرکرده اند) ، صحبتها و کارهایی از آنها که با موضوع مرتبط باشد.

تبصره 1) درمورد بند آخر می توان با رعایت احترام طرف مقابل، درباره دیدگاه ها و رفتارهای وی یا طرفداران و اشخاص مورد حمایتش نیز صحبت شود.

2.        شایسته است شرکت کنندگان دیدگاههای خود را به شکل منطقی ارائه دهند.: منظور از منطقی صحبت کردن به این معناست که فرد مباحثه کننده، تعریف مفاهیم مورد کاربرد، مبانی دیدگاه و چارچوب ذهنی مباحث خود را روشن نماید و نظریات خود را با برهان قوی برمبنای همین کلیات قرار دهد و از لفّاظی و هنروری در مناظره بپرهیزد و پاسخ طرف مقابل را با یک استدلال محکم و صریح بیان کند.

3.        شایسته است شرکت کنندگان مباحث خود را بصورت مستند و متکی بر منابع معتبر و علمی(کتاب ها و رسانه های معتبر) طرح کنند و از اشاره به مباحث غیر مستند و یا شنیده ها و شایعه ها اجتناب نمایند

تبصره 2 ) فردی که بدون سند مسائلی را طرح کند باید مسئولیت اظهارنظر خویش را بپذیرد و در جلسه بعد سند خود را ارائه نماید.

بند 6 ) تشویق

درصورت پایبندی شرکت کننده به هریک از موارد زیر مورد تشویق واقع می شود:

 (1) رعایت نظم در جلسه (2) گفتار و رفتار همراه با رأفت(3) علمیت و استدلال(4) پیشنهاد موضوعات بکر وجالب

تبصره: حداقل تشویق، افزایش اولویت شرکت در جلسات بعدی است. تشویق های دیگر بالمناسبه توسط دبیرخانه برگزاری کرسی در هر استان تعیین می شود.

بند 7) تنبیه ها

فقط شامل تذکر، کاهش اولویتِ شرکت، یا محرومیت از جلسات می شود.تأکید می شود، هرگونه اقدامی فراتر از این مجموعه از قبیل کمیته انظباطی و… مجاز نخواهد بود.

ماده 1) تذکرها فقط شامل موارد زیر می باشند:

1.        اعلام دیدگاهها بصورت کتبی در مواردِ بند 5 به شرکت کنندگان ازسوی هیئت داوران.

2.        نمره منفی برای عدم رعایت مواردِ بند 4 (ازسوی داوران).

3.        تذکر مبتنی بر دستور العمل که در موارد زیر صادر می شود:

·         هرگاه هریک از طرفین بیش از وقت مقرر صحبت کند (تذکر ازسوی مجری).

·         هرگاه با قطع کلام طرف مقابل وارد صحبتهای وی شوند (تذکر ازسوی مجری).

·         هرگاه بیش از 3 پرسش از طرف مقابل طرح کنند (تذکر ازسوی مجری).

·         هرگاه طرف مورد پرسش به حداقل یک سوال پاسخ ندهد. (تذکر ازسوی مجری).

·         نامعتبر بودن ادعا و عدم ارائه سند برای آن (تذکر ازسوی داوران با هماهنگی مجری)

ماده 2: توبیخ ناشی از تخطیِ دستور العمل

توبیخ ازسوی مجری با تایید هیئت داوران و در موارد زیر صادر می شود:

1.        توهین و کاربرد کلمات ناسزا نسبت به افراد حاضر یا بیرون از جلسه.

2.        برهم زدن نظم جلسه با فریاد، ممانعت از صحبت دیگران، شعار دادن، یا تحریک حضار.

3.         هر 3 تذکر مبتنی بر تخطی از دستورالعمل معادل 1 توبیخ است.

4.        استمرار بر رفتارهای غیر اخلاقی ذکر شده در بند 5 طوریکه به عادت بدل شده باشند.

ماده 3: محرومیتها: هرگونه صدور دستور محرومیت از اختیارات دبیرخانه کرسی ها است و در موارد زیر قابل اجراست.

1.        در صورت دریافت بیش از سه نمره منفی از داوران امکان پذیر است.

2.        در صورت دریافت توبیخ.

تبصره: محرومیت دائم درصورت موارد زیر امکان پذیر است.

1.        دریافت 2 توبیخ دستور العملی در یک جلسه یا 1 توبیخ دستور العملی پس از یک بار محرومیت.

2.        ایجاد درگیری فیزیکی.

3.         محرومیت حضور تماشاچی درصورت ورود آنها به بحث یا اختلال در جلسه با شعار و فریاد و…

ماده4: اعتراض

حق اعتراض نسبت به عملکرد، تذکرات و توبیخ های اعمال شده از ناحیه مجری یا داوران به شکل کتبی یا حضوری به دبیرخانه کرسی ها وجود دارد.

تکمله:

هر استان حداقل با تشکیل یک کرسی در خصوص مهمترین مسئله مبتلا به حسب امکانات و بودجه در اختیار از طریق جلسات باید بتواند در زمان مشخص به پاسخ های شایسته و قابل توصیه به نهادهای اجرایی دست یابد. مثلا چنانچه کرسی حول موضوعات اجتماعی شکل می گیرد و مثلا مهمترین موضوع اجتماعی استان طلاق است موضوع مباحثات می تواند در خصوص این موضوع به بحث و بررسی بپردازد مثلا به طرح این سؤال بپردازد که آمار بالای طلاق در کشور یا استان آیا نشانه خوبی است یا بد و سپس موافقان و مخالفان حول این موضوع به بحث بپردازند و در نهایت نتایج به نهادهای ذی ربط مستندا اعلام شود.