نفس ناطقه، مسیر خداشناسی را روشن می‌سازد
آیت‌الله حسینی‌زنجانی، مرجع تقلید، امروز، ۲۰ آبان ماه در جمع طلاب مؤسسه آموزش عالی حوزوی نورالزهرا(س) زنجان به تشریح نفس‌های انسانی پرداخت و گفت: نفس در قرآن مسئله مهمی است و به انواع آن اشاره شده است.
وی با اشاره به اینکه حضرت یوسف در سوره یوسف می‌فرماید: «وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِی ۚ إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَهٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّی ۚ إِنَّ رَبِّی غَفُورٌ رَحِیمٌ» بیان کرد: نفس‌هایی که مورد بحث قرار می‌گیرد، نفس اماره و نفس ناطقه است.
این مرجع تقلید ادامه داد: نفس یک اصطلاح قرآنی و یک اصطلاح حکمتی دارد، در قرآن از نفس ناطقه با عبارات عقل، عواطف، روح، قلب و وجدان یاد شده که مربوط به فطرت انسان است.
وی ابراز کرد: قلب وقتی چیزی را می‌خواهد، آن را تحلیل و مشترکات را پیدا می‌کند که در اصطلاح منطق به آن نفس گفته می‌شود. تعریف کردن و استدلال برای اشیا از ویژگی‌های انسان است که در قالب نفس ناطقه می‌گنجد.
آیت‌الله حسینی‌زنجانی با اشاره به اینکه در شریعت اسلام به تفکر تأکید شده است، تصریح کرد: انسان با فکر می‌تواند جهت و راه خود را بشناسد و در نفس ناطقه تمام ابعادی که برای رشد و ترقی لازم است، گنجانده شده است.
وی با بیان اینکه نفس با صور مختلف در انسان تجلی می‌یابد، یادآور شد: تمام بشر با نفس اماره متولد می‌شوند و در ارتباط با تهذیب نفس و خداشناسی باید کیفیت عبور از نفس را یاد بگیریم. پیدا کردن خدا بالاتر از درک و فهم است و مراحل مختلفی دارد.
این مرجع تقلید با اشاره به اینکه دشمن هر انسانی در وجود خودش است، ابراز کرد: توحید نیز امری فطری بوده، خودشناسی مقدمه خداشناسی است و کسی که در مسیر توحید قرار گیرد می‌تواند به مراحل خداشناسی دست یابد.
وی یکی از معانی عقل را نگه داشتن و بندزدن دانست و گفت: انسان تا زمانی که به مرحله تزکیه نفس پا نگذارد، بر نفس اماره سوار است و انسان با عقل می‌تواند اختیار هوی و هوس را به دست بگیرد.
وی ادامه داد: حق تعالی نور و چراغ عقل را در وجود انسان قرار داده تا به وسیله آن مرز بین حق و باطل را تشخیص دهد و در مسیر خداشناسی به معارف اهل بیت تزکیه نفس و اصلاح اخلاق نیاز داریم.
