سلامت معنوی تضمین­ کننده سلامت روان

به گزارش اداره کل تبلیغات اسلامی استان زنجان، چندی پیش وزیر محترم بهداشت در اجلاس رؤسای دانشگاه­های علوم پزشکی بحثی را در باب سلامت روان وجدی گرفتن نشاط در جامعه داشتند که اشاره آن به فرصت میلاد ائمه معصومین(ع) به عنوان فرصتی برای شاد بودن و نشاط جامعه بود که در جای خود کاملا صحیح و بجا می­باشد اما متاسفانه ناخواسته وفات ائمه و فضای غم انگیز ناشی از آن را تلویحا یک عامل منفی در مسیر شادابی و نشاط معرفی نمودند و فرمودند این فضای غم انگیز باید تعدیل گردد. 

  البته وزیر محترم بهداشت بعد از این سخنرانی در مصاحبه با خبرنگاران و سخرانی­های بعدی از سوء تعبیر انجام شده اظهار گلایه کرد و از تک تک عزاداران اباعبدالله الحسین(ع)  دلجویی نمودند و عشق و ارادت خود به اهل بیت(ع) و حضرت اباعبدالله الحسین(ع) را خالصانه اظهار نمودند.این اتفاق باعث شد درآستانه ورود به ماه محرم و عزاداری حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) به مبحث سلامت معنوی و تاثیرات شگرف آن بر سلامت انسان­ها بپردازم و چند خطی مطلب در این باره تقدیم محبان اهل بیت(ع) و عاشقان سالار شهیدان حسین(ع) و آنها که خواهان سلامت روح و روان و سلامت معنوی هستند نمایم. 

  اهمیت معنویت و سلامت معنوی در دهه­های گذشته به طور روزافزون مورد توجه روانشناسان و متخصصان بهداشت روانی قرار گرفته. آنچه در سایه عشق و ارادت به اهل بیت(ع) نصیب انسان می­گردد نوعی از معنویت است که فراتر از معنویتی است که در غرب به آن توجه می­گردد. بدین معنا که ائمه معصومین (علیهم السلام) همواره ما را به ابعاد روحانی و الهی انسان هدایت می­نمایند و سلامت جسم در نگاه اسلام نیز در راستای سلامت روح و روان تعبیر می­گردد  اما با تعریف غربی معنویت و آرامش تنها در خدمت سلامت جسم قرار می_­­گیرد. 

   به هر حال امروزه مردم جهان بیش از پیش گرایش به معنویت را اهمیت می­دهند و عطش نسبت به معنویت  در جهان بیش از گذشته مشاهده می­شود که این امر ناشی از روند رو به رشد بیماری­های روانی چون افسردگی و اضطراب و سایر عواملی است که فرد را مستعد اختلالات روانی می­نماید.( دهشیری و همکاران 1387، ص140-129) عواملی چون زندگی در عصر صنعت و تکنولوژی و فضای سایبر و دوری بشریت از فطرت انسانی خویش، تمایل به سمت معنویت و امور ماوراء الطبیعی را بیشتر نموده تا آنجا که سازمان جهانی بهداشت(WHO) در سال 1979 بحثی را عنوان کرد که آیا جنبه ­های معنوی را باید در تعریف Health (سلامت) وارد نمود؟ (Spiritual) 

  چند سال بعد افزودن سلامت معنوی به ابعاد جسمی، روانی و عوامل اجتماعی سلامت پیشنهاد شد( عزیزی فریدون، سلامت معنوی بعد جدید، 1393) 

  امروزه بسیاری از صاحب­نظران حوزه سلامت روان وجود باورهای مذهبی در فرد را عاملی موثر بر سلامت وی در نظر می­گیرند و به این امر اشاره دارند که که داشتن باورهای مذهبی می­تواند در کاهش مرگ و میر افراد و کاهش بروز بیماری­های روحی و روانی حتی جسمی موثر باشد.(مجتبی مصباح سلامت معنوی از دیدگاه اسلام 139 ص 18) و حتی سلامت معنوی پزشک معالج نیز با سلامت بیمار کاملا مرتبط است و تاثیرات خود را بر بهبودی سریعتر بیماران خواهد گذاشت. (محمدی 1383 ص18 ) 

  استفاده از معنویت و اعمال معنوی خود موجب بهبودی سلامت روان خواهد شد و ارتقاء معنویت و پیوند با اهل بیت(ع) منجر به آن می­شود که افراد معنا و هدف زندگی خود را دریابند و ارتباطی عمیق با خالق هستی و قدرت بیکران و لایزال الهی داشته باشند همین امر منجر به کاهش آلام و بهبود سریعتر بیماری­های روان از جمله افسردگی و اضطراب خواهد گردید. 

  از طرفی افراد دارای سلامت معنوی و افراد دارای  پیوند عمیق با اهل بیت(ع) و محبت ایشان شیوه زندگی خود را با این بزرگان تنظیم می­نمایند و طبیعتا سبک زندگی سالم­تری دارند لذا توانایی بیشتری برای مقابله با امراض روحی و روانی کسب می­نمایند و اساسا این سبک زندگی سالم آنها را از بسیاری از بیماری­های جسمی، روحی و روانی حفظ می­کند. 

   در برخی تحقیقات انجام شده امید زندگی در افرادی که مذهبی­تر هستند 7 سال بیشتر است و از شادی بیشتر برخوردار هستند و امیدوارترند و ازآنجا که بواسطه اتصال به قدرت ” لایزال الهی” و حب اهل بیت (ع) از ثبات روانی بیشتری برخوردارند،  مسائلی از جمله یأس، ناامیدی و خودکشی در این افراد کمتر دیده می­شود  و این افراد از نظر جسمی سالم­ترند و کمتر نیازمند استفاده از خدمات درمانی می­شوند ( ملکی نژاد و دیگران 1391ص 17-9) و همچنین معنویت و حب اهل بیت (ع) باعث پذیرش بیشتر و تاب آوری بالاتری در مقابل بیماری­ها می­گردد چرا که رضا به رضای الهی و و حکمت بی­بدیل او، استمداد از ائمه معصومین(ع) و پذیرش آلام و مصیبت­ها را در انسان تقویت می­کند که این امر خود موجب تقویت روحیه بیمار و سلامت روان او و افزایش توان و مقاومت او در برابر بیماری­ها می­گردد و در نهایت  موجب تقویت سیستم ایمنی فرد و افزایش مقاومت در برابر بیماری­ها نیز خواهد گردید. 

  در کلام آخر باید گفت حب اهل بیت(ع) و ارتقا معنویت بواسطه محبت به ائمه معصومین(ع) در مواقع بروز بحران واسترس، تاثیرات مضاعفی دارد چرا که  بواسطه خلق معنا در زندگی و الهام بخشی،  مواجهه و رویارویی با بیماریها را آسانتر می­کند.